Edgar Schein zasługuje na odrobinę uwagi nie
tylko ze względu na pochodzenie z niemiecko-języcznego kraju, ale również z
roli, jaką odegrał we współczesnych koncepcjach zarządzania. Jest amerykańskim psychologiem, autorem wielu książek i publikacji.
Według Scheina, istnieją trzy poziomy kultury organizacji,
czyli elementów, które składają się na obraz danej kultury i ujawniają czym ona
jest dla członków grupy. Do pierwszego poziomu zaliczane są artefakty, wszystko
to „co się widzi, słyszy i czuje, gdy spotyka się z nową grupą o nie znanej
kulturze”. Drugi poziom to uznawane wartości. Są to
podawane przez organizację powody, dla których postępuje się w określony
sposób. Ostatni, trzeci poziom tworzą podstawowe założenia – przekonania przyjmowane
bezkrytycznie przez członków organizacji.
Kultura organizacji jest niczym góra lodowa. Ponad powierzchnią
wody mamy do czynienia z tym co formalne, jawne – celami, technologią,
strukturą, zasadami polityki i postępowania oraz zasobami finansowymi. Pod
powierzchnią wody znajdują się aspekty nieformalne, ukryte – postrzeżenia,
postawy, uczucia, wartości, oddziaływania i normy.
Miejsce przyjazne do pracy, jest wtedy,
kiedy pracownik utożsamia się z daną grupą, przyjmuje jej wartości
jako swoje własne. W tym celu bardzo pomocne są szkolenia. Pomagają w tworzeniu wspólnoty. Przykładem jest firma CallCenter, która przed
zatrudnieniem swoich pracowników podczas kursu przygotowawczego przekazuje zasady panujące w firmie. Innym problemem,
przed jakim stoi kultura organizacji to wielokulturowość. Pewne osoby mogą czuć
się odrzucone przez pozostałych ze względu na kolor skóry, wiek czy płeć.
Kultura organizacyjna to również zagospodarowanie otoczenia
według określonych zasad. Miasteczko Nike znajdujące się w Beaverton, zajmujące
ok. 30 ha lasów jednoznacznie kojarzy się z młodością, świeżością i sprawnością
fizyczną. Pracownicy Nike mają możliwość skorzystania z siłowni znajdującej się
w gmachach korporacji. Tak więc również architektura budynków i terenu może
stanowić odbicie kultury korporacji. Nike stawia na sport, co można zauważyć już na pierwszy rzut okiem.
Aby firma była rozpoznawalna powinna posiadać określony cel, szatę graficzną (najlepiej nie zmienną). Powinna przedstawiać innym swoje wartości, którymi się kieruje.
B: "Strategia organizacji", słowniki, "Kierowanie"
